Friday 2 September 2016

प्रौ'ढं'!

पेस्ट्री आवडते? ... पेस्ट्रीच्या दुकानात कामही करता?...पण मग तुम्हाला पेस्ट्री खायला मिळते का नेहमी? नाही.
लहान मुलांमध्ये रमता?...लहान मुलांसोबत काम करता?... तर मग तुम्हाला लहान व्हायला मात्र मिळते...नेहमीच.

शाळेत असताना बालदिनाला "मुले ही देवाघरची फुले" "मुले हेच राष्ट्राचे खरे अलंकार!" "मुले हीच राष्ट्राची खरी संपत्ती" अशा अर्थाच्या घोषणा देत असू पण घाई होती मोठं होण्याची. मोठ्यांच्या चपला घालणं, घर-घर / ऑफिस ऑफिस खेळणं, शाळेतल्या बाई होणं... हे सारं त्याचाच भाग.
मोठं होता होता निबंधांमध्ये "लहानपण देगा देवा..."इत्यादी वाक्ये वापरत असलो तरी वाटत होतं की यात काय खरं नाही. मनासारखं वागायचं तर मोठं व्हावं.
दुसरा पर्याय नाही.
मग मोठं झालं की तर असतंच नॉस्टॅल्जिया प्रकरण.
आजकाल तर फेबूवर पोष्टी पण फिरत असतात फोटोज सकट... If you know this then your childhood was awesome आणि काय ना काय.

खरंतर काळ ही संकल्पना मुंबईच्या लोकलच्या जाळ्यासारखी हवी होती. जेव्हा वाटेल तेव्हा जिथून वाटेल तिथून उठायचं नि दादर/कुर्ला गाठून जिथे ज्या काळात जायचं तिथे सुटायचं!
मग स्टेशनंही बदलत राहतील. त्याच त्याच गाड्या नि तेच तेच प्लॅटफॉर्म असणार नाहीत.
त्याच त्या आठवणी असणार नाहीत.

जे जगालोच नाही ते अनुभवायचं कसं?
अशा बुचकाळ्यात पडताना एक गोष्ट लक्षात ठेवायला हवी- स्वतःच्या बालपणात रमणे आणि बालपणात रमणे यात फरक आहे.
मी घराच्या पोटमाळ्यावरून खेळण्याची टोपली काढणं आणि त्यात रमणं हे माझं बालपण जगणं/स्मरणं झालं.
जवळच्या ओळखीच्या/अनोळखी मुलांमध्ये रमणं हे 'निव्वळ बालपण' जगणं झालं.
ते जास्त मन मोहणारे आहे असाच आत्तापर्यंतचा अनुभव आहे.

लहानग्यांशी बोलण्यापेक्षा त्यांचं जितकं ऐकत जाऊ आपण तितकी अनेक वेगवेगळी लहानपणं जगत जातो आपण. अनुभवत जातो.
बालपणं स्थळ काळ सापेक्ष तर असतातच पण एकाच स्थळातील/काळातील बालपणही सतरंगी असतात. शिवाय या ऐकण्याच्या प्रक्रियेचा सर्वात जास्त आनंद घेतात ती ही लहान लेकरंच.
आपण मोठे असतो,पण तरी खास त्यांच्यासाठी आपलं लहान होणं...मुद्दाम पडणं/रडणं , तोंड वेडीवाकडी करणं  हे त्यांना समजत असतं. त्यांना त्याचं अप्रूप असतं.
हे अप्रूप वाटून घेणं जेव्हा तुमच्या दिनाक्रमाचा भाग असतो तेव्हा प्रत्येक क्षणाला तुमच्या बालपणांमध्ये नवनवी बालपणे मिसळत जातात. तुम्ही समृद्ध होता की नाही माहित नाही पण तुम्ही बालक होत राहता आणि ही बाल्यावस्थाच तुम्हाला चिकित्सक बनवते, जीवनाविषयी उत्सुक बनवते, लहान लहान गोष्टींमधला आनंद घ्यायला शिकवते.
नाहीतर कामावर रुजू झाल्यापासून रिटायर होण्यापर्यंतच्या काळात कसं सुरक्षित म्हातारं होता येईल याचंच नियोजन करत राहतो आपण सगळेच प्रौ'ढं'.

-प्राजक्ता.

No comments:

Post a Comment